Sanal coğrafya

Işıklı Gölü

Işıklı Gölü, Denizli ili Çivril ilçesinin 12 km güneydoğusunda, Çivril Ovası ve Akdağ arasında yer alır. 38, 19°- 38, 29 N ve 29, 83°-29,96° E koordinatlarında yer alır. Göl, tektonik kökenli bir tatlı su gölü olup, Kufi Çayı’nın ovaya açıldığı yerleri dar ve derin vadisinden taşıdığı alüvyonlarla doldurması, böylece sularının arka tarafta birikmesiyle oluşmuştur. Sazlık-bataklık durumunda olan Işıklı Gölü 1949-1963 yılları arasında yapılan düzenlemelerle baraj gölüne dönüşmüştür. Gölün ortalama kotu 818 m, en derin yeri 8 metredir. 7300 ha genişliğe sahiptir (Tonbul, Şengün, Siler, & Canpolat, 2017, s. 438).

1. Işıklı Gölü Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri

1.1. Fiziksel Özellikleri

Işıklı Gölü maksimum 8 metre derinliğe sahiptir. Bu özelliği ile sığ bir göl özelliği gösterir. Sığ bir göl olması sebebiyle sıcaklık bakımından daha çok atmosfer sıcaklığı ve mevsimlik sıcaklık değişmelerinden etkilenmektedir. Işıklı Gölü suyunun sıcaklığı kışları 8-14°C, yazları 20-25°C ve yıllık ortalama 16.5°C’ dir. Derin göllerde görülen su karışımı (alt-üst olma olayı) sığ özellikler taşıyan Işıklı Gölü’nde görülmemektedir. Bunun bir diğer nedeni, göl besleyen kaynakların göl suyu sıcaklığını etkilemesidir (Tonbul, Şengün, Siler, & Canpolat, 2017, s. 444)

1.2. Biyolojik Özellikleri

1.2.1 Işıklı Gölü Florası

Işıklı Gölü, Türkiye’nin önemli sulak alanlarından birisidir ve RAMSAR Sözleşmesine göre A Sınıfı Sulak alan kategorisine girmektedir (Foto 9). Bunlardan Timur ve diğ. (1989) göre göl florasına ait 26 familya 62 su bitkisi türü olduğu tespit edilmiştir. Seçmen ve diğ. (1997) tarafından yapılan çalışmada göl içerisinde 16 civarında makrofit tespit edilmiştir (Tonbul, Şengün, Siler, & Canpolat, 2017, s. 445).

Yöre halkı göl kenarındaki sığ alanlarda yetişen hasır bitkisinden çeşitli el dokumaları yapılmaktadır. Yapılan saz ve kamış hasadının kontrollü yapılmaması göl ve civarında yaşayan kuş türlerinin beslenme, barınma ve üreme alanlarına zarar vermektedir. Beslenme, barınma ve üreme alanı imkânı bulamayan kuş türleri ise bölgeyi terk etmektedir. Bu konuda gereken önlemlerin alınması sulak alanın ekosisteminin korunması için önem taşımaktadır (Tonbul, Şengün, Siler, & Canpolat, 2017, s. 445). Işıklı Gölü’nde yer alan bitkilerden bazıları şunlardır: Siklamen (Cyclamen mirabile hildebr.), tülü (Typha angustifolia), su sümbülü (Butomus umellatus L.), beyaz ve sarı nilüfer (Nymphaea alba L.,Nuphar lutea Sm.), su kestanesi (Trapa natans L.), su mercimeği (Lemna minor L), kuştutan (Phragmites australis).

1.2.2 Işıklı Gölü Faunası

Işıklı Gölü içerisinde doğal fauna türleri şunlardır. Turna (Esox lucius), sazan (Cyprinus carpio), tatlısu kefali (Leuciscus cephalus), kababurun (Chondrostoma meandrense), bıyıklı balık (Barbus pectoralis), yağlıca (Gobio gobio), cüce siraz balığı (Hemigrammocapoeta kemali),yağ balığı (Pseudohoxinus meandricus), dişli sazancık (Aphanius anatoliae), çöpçü balığı (Nemacheilus angorae), taşyiyen (Cobitis taenia) olarak tespit edilmiştir (Tonbul, Şengün, Siler, & Canpolat, 2017, s. 446). Tespit edilen verilere göre; avifauna envanteri oluşturan 153 kuş türü bulunmaktadır. 100 tür yerli veya yaz göçmeni olarak alanda üremektedir. 153 kuş türünün üreme, konaklama ve koruma statüleri belirlenmiştir (Tonbul, Şengün, Siler, & Canpolat, 2017, s. 446).

Galeri

Işıklı Gölü gözlem noktasına ait bu görseller, bölgenin doğal yapısını ve su ekosistemini gözler önüne sermektedir.

Kaynakça

  • Tonbul, S., Şengün, T., Siler, M., & Canpolat, A. (2017). Işıklı Gölü ve Dökgöl Seviye Değişimleri ile Sucul Bitki Alanı Etkileşimi. Uluslararası jeomorfoloji Sempozyumu (s. 437-522). Elâzığ: UJES.